“Dünya Vatandaşı Olmak”
İnsanın yeryüzü sınırlarında düşünsel sınırları hiçbir zaman olmadı. Kültürel sınırlar da teknoloji ve iletişim yüzünden epeydir kalktı. Yeni bir dünya var ve bu dünyada akıl ve vicdanla yaşamak için düşünsel bir dünya vatandaşlığı pasaportu gerekiyor. Tek gidişi olan ve dönüşü olmayan bu yolculuğun 7 kavramsal uğrak yeri var. DÜNYA VATANDAŞI OLMAK kitap setindeki 7 kitabın her biri bu yerler: İnsan, iktidar, doğa, inanç, erdem, vicdan ve akıl.
Doğa
Doğa bir anlamıyla da hem Amerika kıtasının vahşi doğası ve insanı hem de Amerikan düşüncesiyle dünyanın ilk kez tanıştığı eserdir. Avrupa'nın aksine Amerika kıtası insan eli değmemiş, siyasi ve askeri tarihten bağışık bir doğadır. Emerson'ın doğayı ve insanın dünyadaki asıl rolünü farklı bir gözle görmesinin altında bu gerçeğin yattığı apaçıktır.
Din
Her şey baba-oğul ilişkisiydi. Tanrı yüceltilmiş babaydı ve babaya özlem din ihtiyacının kökeniydi. Görünüşe bakılırsa o andan itibaren gerçekten de dinin oluşumunda genel olarak başrol atfedilen insanın zayıflığı ve acizliği etmenini keşfetmişsin ve şimdi de daha önce baba-karmaşası olan her şeyi acizlikle açıklıyorsun. Bu dönüşümü açıklamanı isteyebilir miyim?”
Memnuniyetle. Ben de zaten bu daveti bekliyordum. Lakin bu gerçekten bir dönüşüm müdür? (Sigmund Freud)
Ekonomik İtaatsizlik
Sivil İtaatsizlik terimini siyasi literatüre ilk kazandıran çevreci ve natüralist Henry David Thoreau, kalkınma eleştirmeni, vergi direnişçisi ve kölelik karşıtıydı. Görüşleri ile bütün dünyada milyonları etkilemeyi başaran yazarın yaşamına bakıldığında, gençlik yıllarından itibaren toplum düzen ve işleyişlerine karşı çıkışının izlerine rastlanır. Hiçbir zenginlik hırsı olmayan Thoreau, asgari geçim şartlarını sağlamaktan öte bir iş istememiştir yaşamı boyunca.
Einstein'a Mektup
Sevgili Profesör Freud,
Soru şudur: insanlığı savaş tehlikesinden kurtarmanın bir yolu var mıdır?
Sevgili Profesör Einstein,
Oysa siz soruyu insanlığı savaş belasından korumak için neler yapılabilir şeklinde sorarak beni şaşırttınız. Devlet adamlarını ilgilendiren pratik bir sorun gibi görünen bir sorunla uğraşmada yetersiz olacağımı – neredeyse “olacağımızı” yazacaktım - düşünerek başlangıçta ürktüm. Fakat daha sonra sorunu bir doğabilimci ya da fizikçi olarak değil bir insan dostu olarak ortaya attığınızı anladım.
Sivil İtaatsizlik
Sivil itaatsizlik terimini siyasi literatüre ilk kazandıran Henry David Thoreau'dur. İyi bir doğacı ve çevreci olan Thoreau'nun 1849’da yayınlanan Sivil İtaatsizlik kitabının yankıları 20. yüzyıl başında Gandhi’ye, ortalarında ise Martin Luther King’e ve onları izleyen binlerce adalet yanlısına kadar uzanır. Görüşleri ile milyonları etkilemeyi başaran yazarın yaşamına bakıldığında, gençlik yıllarından itibaren topluma karşı çıkışının izlerine rastlanır. Hiçbir zenginlik hırsı olmayan Thoreau, asgari geçim şartlarını sağlamaktan öte bir iş istememiştir.
Nerede ve Ne için Yaşadım?
SİVİL İTAATSİZLİK teriminin yaratıcısı ve ünlü doğa-insan filozofu Henry David Thoreau Walden Gölü’nü kendine yuva olarak seçmeden önce, daha evvel yaşadığı yerleri aklından geçirdi. Ve Roma dönemi filozoflarından Cato’nun tavsiyesine kulak verdi; “Bir çiftlik alacaksanız iyice incelemeden imzaları atmayın.”
Hollowell Çiftliği, Thoreau’nun satın almayı hayal ettiği yerlerden birisiydi. (Ama “Çiftliğin hanımı” beklenmedik bir şekilde çiftliği elinden çıkartmak istemediğine karar verdi.) Thoreu da ormana yöneldi. Var olduğunu hissedebilmek, zorunluluklardan uzaklaşmak ve istediği kadar bol vakti kendine ayırabilmek için. Posta hizmetleriyle gelen sosyal ilişkilerden uzak duracağını açıkladı. Hayatının bu döneminde düşünceleri tek bir şeye odaklayacaktı. Elleriyle yapacağı ve yaşayacağı Walden’daki yeni yuvasına.
***
“Hayatımızın belirli bir mevsiminde çevremizdeki her yeri ev yapma adına uygun bir arsa olarak görmeye başlarız.”
Suçlusun
Bu mektup 13 Ocak 1898'de Fransız gazetesi L'Aurore‘da yayınlandı.
Emile Zola'nın dönemin cumhurbaşkanı Félix Faure'a yazdığı ve “Suçluyorum” başlıklı bu açık mektup Fransa ve entelektüel dünya tarihinde önemli bir yere sahiptir.
Çünkü bu mektup aksak adalet anlayışına ve sisteme karşı çok büyük başkaldırı ortaya koymaktadır.
1. Doğa, Ralph Waldo Emerson, 15 TL, 80 sayfa, 9786051431291
2. Din, Sigmund Freud, 9786051431475, 80 sayfa, 15 TL
3. Ekonomik İtaatsizlik, Henry David Thoreau, 112 sayfa, 9786051430867, 20 TL
4. Einstein’a Mektup, Sigmund Freud, 9786051432069, 50 sayfa, 15 TL
5. Sivil İtaatsizlik, Henry David Thoreau, 50 sayfa, 9786051430744, 12 TL
6. Nerede ve Ne İçin Yaşadım, Henry David Thoreau, 70 sayfa, 9786051431901, 12 TL
7. Suçlusun, Emile Zola, 64 sayfa, 12 TL, 9786051431147