KADIN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ
Madde 1.
Kadın özgür doğar ve erkeklerle eşit haklara sahiptir. Toplumsal farklılıklar yalnızca genel fayda üzerine kabul edilebilir.
Madde 2.
Her siyasal topluluğun amacı, kadının ve erkeğin doğal ve devredilemez haklarını korumaktır. Bunlar özgürlük, güvenlik, mülkiyet ve özellikle de baskıya karşı direnme hakkıdır.
Madde 3.
Egemenlik ilkesi kadının ve erkeğin birlikte oluşturduğu ulusa aittir. Hiçbir kuruluş, hiçbir birey, açıkça buradan gelmeyen bir yetkiyi kullanamaz.
Madde 4.
Özgürlük ve adalet, başkalarına ait olanı tümüyle onlara geri vermektir. Erkeğin sürekli zorbalığına karşı, kadının doğal haklarının kullanımı da bu kapsamdadır. Bu yüzden bu kısıtlamaların doğa ve akıl yasaları tarafından yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.
Madde 5.
Doğanın ve aklın yasaları, topluma zarar verecek tüm edimleri ortadan kaldırır. Bu yasalarca korunan, bilgelerin ve tanrının yasaklamadığı hiçbir şey engellenemez ve hiç kimse bu yasaların açıkça emretmediği bir şeyi yapmaya zorlanamaz.
Madde 6.
Yasa, genel iradenin ifadesi olmalıdır. Her kadın ve erkek yurttaşın, bizzat ya da temsilcisi aracılığıyla yasaların belirlenmesine katılma hakkı olmalıdır ve o yasalar herkes için aynı olmalıdır. Yasa önünde eşit olan her kadın ve erkek yurttaş, yetenek ve erdemlerinden başka bir ayrım gözetilmeksizin, kamu hayatındaki her makam, memuriyet ve mevkiye eşit olarak gelebilmelidir.
Madde 7.
Hiçbir kadın yasalar karşısında ayrıcalıklı değildir; Kadınlar da yasaca belirlenen koşullarda suçlanır, gözaltına alınır ve tutuklanır. Onlar da erkekler gibi bu ceza yasasına tabidir.
Madde 8.
Yasa ancak açık ve zorunlu olarak gerekliliği beliren cezaları koymalıdır. Bir kimse, ancak suçun işlenmesinden önce kabul ve ilan edilmiş ve kadınlara da meşru biçimde uygulanabilecek bir yasa gereğince cezalandırılabilir.
Madde 9.
Her kadın suç işleyebilir. Suçlu bir kadın olduğunda da kesinlikle yasa tarafından belirlenen ceza uygulanır.
Madde 10.
Hiç kimse, temel düzeyde farklı olsa bile inançlarından ötürü tedirgin edilmemelidir. Kadın, nasıl ki idam sehpasına çıkma hakkına sahipse, eylem ve ifadeleri yasa tarafından korunan kamu düzenini bozmamak şartıyla, konuşma kürsüsüne de çıkma hakkına sahip olmalıdır.
Madde 11.
Düşüncelerin ve inançların serbestçe iletilmesi kadınların en önemli haklarındandır; çünkü bu özgürlük, babaların çocuklarıyla olan meşru bağlarını güvence altına almaktadır. Her kadın yurttaş, önyargılı barbarlar tarafından gerçeği gizlemeye zorlanmaksızın özgürce şunu söyleyebilmelidir: “Ben size de ait olan bir çocuğun annesiyim”. Ancak kadın, bu özgürlüğün yasada belirlenen kötüye kullanılması hallerinden de sorumlu olacaktır.
Madde 12.
Kadın ve kadın yurttaşın haklarının güvencesi, daha büyük bir yararı zorunlu kılar: bu güvence, bu hakların tanındığı kişilerin ayrıcalığı için değil, herkesin yararı için olmalıdır.
Madde 13.
Kamu gücünün devamını sağlamak ve yönetim masraflarını karşılamak için kadın ve erkekten eşit ölçüde vergi talep edilir. Kadın, bu yükümlülük ve ödevleri yerine getirdiğinden dolayı da işlerde, mevkilerde, memurluklarda ve diğer mesleklerde erkekle aynı paya sahip olmalıdır.
Madde 14.
Kadın ve erkek yurttaşlar, bizzat ya da temsilcileri aracılığıyla vergilerin zorunlu olup olmadığına karar verme hakkına sahiptir. Kadın yurttaşlar, yalnızca servetlerinde değil, resmi kurumlarda vergilerin toplanması, bunların kullanılması ve sürelerinin belirlenmesi sürecine de eşit oranda katılabildikleri takdir-de eşit oranda vergi verme ve vergilerin zorunluluğunu kabul ederler.
Madde 15.
Vergi ödemesinde erkeklerle eşit durumda olan kadınlar, resmi makamlardan vergilerin kullanımı ile ilgili bilgi alma hakkına sahiptir.
Madde 16.
Hakların güvencesinin olmadığı ve güçler ayrılığının belirlenmediği bir toplumun anayasası da yoktur. Biçimlendirilmesinde ulusu oluşturan bireylerin çoğunluğu katkı sağlamadıysa, o anayasa geçersizdir, yok hükmündedir.
Madde 17.
Birlikte ya da ayrı ayrı, mülkiyet her cinsiyetin hakkıdır. Yasalarca belirlenmiş kamusal bir zorunluluk bunu açıkça gerektirmedikçe, ayrıca adil ve peşin bir tazminat ödenmedikçe, hiç kimse asli miras payından yoksun bırakılamaz.
KADIN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ
Olympe de Gouges
KAFEKÜLTÜR YAYINCILIK, 2020
Fransızcadan çeviren: ASENA YALINIZ
Yorumlar
Yorum Gönder